بیماریهای ناخن به دو دسته کلی تقسیم بندی میشوند:
1- بیماری هایی هستند که باعث تغییر در شکل ناخن میشوند
2- بیماریهایی هستند که تغییر رنگ ناخن ها را به همراه دارند.
هر کدام از این دو دسته، علل و عوامل مختلفی دارند. اما از مهمترین و شایعترین مشکلات ناخن می‌توان به ایجاد شیارهای طولی و عرضی در ناخن، شکنندگی، گوشه کردن، گود شدن، ضخیم شدن ناخن اشاره کرد.
در این مقاله به بیماریهای دسته اول پرداخته می شود:
شیارهای طولی در ناخن
در این بیماری خطوطی شبیه شیار در طول ناخن ایجاد میشود. این خطوط در بسیاری موارد طبیعی است ولی اگر این خطوط عمیق یا برجسته شوند و در تمام ناخنها وجود داشته باشند در آن صورت نشان دهنده بیماری های جدی تری خواهند بود و باید حتماً برای درمان به پزشک مراجعه کنید تا از تخریب و تغییر شکل ناخن هایش پیشگیری کند.
شیارهای عرضی در ناخن
این شیارها به صورت عرضی روی ناخن ها ایجاد میشوند و در اغلب موارد به خاطر ضربه است و دلیل دیگر آن این است که عاملی باعث توقف یا کم شدن فعالیت سلول های زایای ناخن شده است. بیماری های تب دار شدید و مصرف برخی داروها از جمله داروهای شیمی درمانی میتواند باعث بروز شیار عرضی روی ناخنها شود. بنابراین وجود این علامت هشداری است برای اینکه حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت واقعی آن مورد بررسی قرار بگیرد. شیارهای عرضی معمولا با رشد ناخن برطرف میشوند.
ناخن های شکننده
شکنندگی ناخن با خشکی پوست در ارتباط است و اغلب خانم ها به دلیل استفاده بیش از حد با آب و مواد شوینده بدون استفاده از دستکش، استفاده زیاد از مواد آرایشی به خصوص انواع لاکها یا پاک کننده ها دچار این مشکل می شوند.
برخلاف باور عمومی مردم، کمبود مواد مغذی در بدن باعث ایجاد مشکل یا شکنندگی در ناخن ها نمیشود. آنچه به ناخن ها آسیب می رساند بیشتر عوامل محیطی است. استفاده از دستکش هنگام کار کردن و کرم های مرطوب کننده در بهبود این مشکل موثر خواهند بود.
جدا شدن ناخن از بستر
اگر تعداد ناخن های درگیر این بیماری بیش از ۲ تا ۳ مورد باشد، بیماری جدی و مهمی مطرح خواهد بود که حتماً لازم است برای درمان آنها به پزشک مراجعه کرد. اما بیشتر مواقع فقط یکی از ناخن ها و آن هم معمولاً ناخن های بزرگ در شست پا به دلیل وجود عوامل محیطی از جمله فشار زیاد کفش دچار این عارضه میشوند. بلند کردن زیاد ناخن ها و یا پدیکور و مانیکور مکرر هم آنها را مستعد ضربه های مختلف و حتی جدا شدن ناخن از بستر خود میکند.
برخی اوقات جدا شدن ناخن از بستر خود با تغییر رنگ زرد، سفید یا سبز هم همراه است. در این شرایط باید عوامل مختلف عفونی را نیز در بیمار بررسی کرد.
گود شدن ناخن ها
حفره ها معمولاً به دو صورت دیده میشوند. گاهی بسیار سطحی، منظم و یک شکل هستند و به علت اگزماهای سطحی است که با درمان های موضعی به مرور زمان درمان خواهد شد و برخی بیماری های خودایمنی که روی پوست تظاهر پیدا میکنند ایجاد میشوند. این بیماری یک حالت التهابی پوست است که به صورت لکه های سرخ فلس مانند بر روی پوست ظاهر میشود و سلولهای پوست ناخن را نیز درگیر میکند.
از بین رفتن ماهک ناخن
ماهک ناخن منطقهای هلالی شکل در ریشه ناخن است که معمولا از زیر صفحه ناخن دیده میشود. این منطقه محل تجمع سلول های زایای ناخن است. گاهی اوقات با آسیب هایی که هنگام تمیز کردن ناخن و اقدامات زیبایی رخ می دهد به ماهک ناخن و سلولهای زایا آسیب وارد میشود.
فرو رفتن ناخن در گوشت اطراف خود
ناخن فرو رفته در گوشت یا ناخنک حالت شایعی است که در بسیاری از افراد دیده میشود و گاهی به دلیل کوتاه کردن نامناسب ناخن ها،دیده میشود. مهمترین راه حل برای پیشگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت این است که سعی کنید ناخنها را از ته و هلالی نگیرید. بلکه بهتر است ناخنها کمی بلند باقی بمانند و زاویه داشته باشند.
ضخیم شدن صفحه ناخن
ضخیم شدن ناخن میتواند ناشی از چند عامل مختلف باشد. یکی از این عوامل جمع شدن پوسته هایی زیر ناخن است که معمولا به دلیل اضافه شدن عفونت های قارچی در ناخن ایجاد میشود.
افرادی که پوست خشکی دارند ممکن است حین ابتلا به اگزمای پوست، ناخن هایشان هم درگیر شود و همین امر باعث افزایش پوسته های زیر ناخن و ضخیم شدن ناخن ها شود. عامل دیگری که باعث بروز این مشکل میشود ضربه ها هستند.
پوسته شدن اطراف ناخن
پوسته شدن یا ریش ریش شدن پوست اطراف ناخن معمولاً به دلیل خشکی هوا و عمدتاً در فصول سرد سال ایجاد میشود. متاسفانه بسیاری از افراد با دستکاری و کندن پوسته ها باعث تشدید مشکل و حتی باعث ایجاد عفونت های ثانویه در آنها میشوند. پوشیدن دستکش تا حد زیادی در پیشگیری و درمان پوسته ها موثر است.
عفونت های اطراف ناخن
عفونت ها در اطراف ناخن معمولا به دو دسته حاد و مزمن تقسیم بندی میشوند. معمولا سه دسته عوامل میکروبی شامل قارچ ها، باکتری ها و ویروس ها در عفونت اطراف ناخن نقش دارند. بیماری قارچی اطراف ناخن معمولا در کسانی ایجاد میشود که استعداد ابتلا به آن را داشته باشند.
این استعداد شامل عوامل محیطی و عوامل ارثی و مشکلات شخصی هر فرد است. مثلا افرادی که در محیط های مرطوب کار میکنند یا در طول روز زیاد با آب و رطوبت در تماس هستند، کسانی که ساعت های طولانی کفش به پا دارند و پایشان زیاد عرق میکند، افرادی که در هفته چند بار استخر میروند، بیماران مبتلا به دیابت و بیمارانی که قندهای کنترل نشده دارند، افراد چاق و با اضافه وزن بالا بیشتر دچار این مشکل میشوند بخصوص اگر بهداشت و شست وشوی مناسب پوستشان را هم انجام ندهند. مانند آشپزها، آرایشگران، دندانپزشکان، ورزشکاران و …
عفونتهای قارچی میتواند باعث بدشکلی و تغییر رنگ ناخن ها شود. زیر ناخن معمولاً پوسته های ضخیمی ایجاد میشود و همه این موارد باعث بدشکلی های پیشرونده در آینده میشود. از آنجا که عفونت های قارچی واگیردار هستند امکان سرایت عفونت از یک ناخن به سایر ناخن ها یا انتقال عفونت از فردی به فرد دیگر وجود دارد.
